Filmregisseur en televisiemaker Nic Balthazar heeft al heel wat indrukwekkende projecten op zijn palmares staan. Van topfilms zoals ‘Ben X’ tot zijn reportages voor onder andere Vlaanderen Vakantieland, Nics werk ráákt mensen. Dat hij met Seine Schelde wilde samenwerken voor een unieke projectfilm was dan ook een fantastische kans om ons verhaal op meeslepende wijze in beeld te brengen. Kijk en lees mee!
Dag Nic. Jij stond als regisseur aan het roer van onze gloednieuwe projectfilm. Maar wat wist je van de binnenvaart vóór je deze opdracht aanvaardde?
Nic: “De binnenvaart heeft, voor iedereen die als kind heeft staan zwaaien naar de voorbijvarende boten, toch nog altijd iets magisch. Dus dat goederen dankzij Seine Schelde binnenkort vlot per schip van Gent naar Parijs kunnen varen, is super. Men deed dat al in de middeleeuwen - en zelfs daarvoor - maar ook nu is het nog steeds de meest toekomstgerichte én groene transportwijze.”
“Ikzelf ben voorstander voor alles wat bijdraagt aan duurzaamheid en vervuiling tegengaat. Ook de waterwegen dus!”
En het project Seine Schelde, had je daar al ooit van gehoord? Wist je wat het inhield?
Nic: “Toevallig wel! Het grappige is, ik had al een documentaire gemaakt voor de Vlaamse Bouwmeester. Toen waren we gaan filmen op locaties zoals Kortrijk en Menen waar het project Seine Schelde er niet alleen voor heeft gezorgd dat nu ook grotere schepen doorgang hebben, maar waar er ook een transformatie van het stedelijk weefsel plaatsvond. Hierdoor keren steden zich weer naar het water; in dit geval de Leie. Dat heeft een fantastische revival gecreëerd. Het stadsweefsel wordt weer groener en blauwer doordat mensen zich weer dichter bij het water kunnen begeven om te kijken naar de voorbijvarende schepen. Het was dan ook mooi om het project zich te zien ontwikkelen door de jaren heen.”
Waarom heb je uiteindelijk volmondig ‘ja’ gezegd op deze voor jou iets of wat ongewone opdracht?
Nic: “Ik doe niet zo veel – zelfs bijna geen – commerciële opdrachten, tenzij er een mooi duurzaam verhaal achter schuilgaat. Dat was hier zeker het geval. Het idee dat een grote hoeveelheid van de vrachtwagens die momenteel in de file staan zouden kunnen vervangen worden door een groenere, en eigenlijk ook mooiere, transportwijze sprak mij wel aan.”
Had je meteen een heldere visie voor de film, of heb je daarvoor woelige wateren moeten doorvaren?
Nic: “Mijn visie vertrok vanuit mijn eigen fascinatie. De waterweg is immers echt een fascinerend systeem. Ik heb het altijd enorm boeiend gevonden hoe het in feite één ketting is waarin alles en iedereen op elkaar is afgestemd en aangesloten. Dat blijkt wel uit het feit dat we niets hebben moeten ensceneren voor de film! Die logistieke ketting verloopt gewoon echt zo soepel. Ik vind dat mooi om te zien. En als dan ook nog eens blijkt dat er tot twee-derde minder CO² uitgestoten wordt door de vele vrachtwagens te vervangen door één vrachtschip, spreken we ook over een aanzienlijke ecologische winst. Dat vonden we belangrijk om mee te nemen in dit verhaal.”
“We hebben ons ongelofelijk geamuseerd tijdens het maken van deze documentaire. En dat zie je ook aan het eindresultaat.”
“Ik wilde er vooral ook een heel menselijk verhaal van maken. Het lijkt op de oppervlakte misschien enkel over logistiek en grote graafwerken te gaan, maar wat ik dan net heel erg cool vind zijn de mensen achter dat imago. Ik had bovendien een heerlijke ploeg mensen bij me die net zo gepassioneerd zijn als de schippers, dus voor ons was de projectfilm echt een feestje om te maken. En we werden er nog voor betaald ook! (lacht)”
Wat vind je dat iedereen moet weten over Seine Schelde Vlaanderen?
Nic: “Wat ik zo fantastisch vind aan de waterweg is dat ze ons de kans geeft om onze logistiek te vergroenen zodat het eindelijk eens gedaan kan zijn met die gigantische files. We denken vaak ‘ach ja, het kan niet anders’, maar het kan dus wél anders. Het kan op een ecologische en - dankzij Seine Schelde - ook op een economisch slimmere manier. Eén vrachtschip vaart ongeveer tien kilometer per uur. Maar een vrachtwagen legt vandaag nog maar gemiddeld vijfenveertig kilometer af per uur, omdat die meestal in de file staat. Als je dan weet dat één vrachtschip tot 220 vrachtwagens kan vervangen, is de potentiële ecologische winst gigantisch. Zeker als we later gaan richting schepen op waterstof, op elektrische batterijen.”
Kijk je sinds het maken van de projectfilm anders naar de waterwegen?
Nic: “Ik denk vooral dat ik nu op een andere manier kijk naar het beroep van schipper. Ik weet dat ze geconfronteerd worden met veel automatisering, en dat dat ook goed is: de logistieke stappen kunnen zo nog beter op elkaar worden afgestemd. Het is allemaal veel moderner dan vroeger, maar tegelijkertijd blijft de traditie van een huis dat vaart op het water wel gewoon voortbestaan. Het blijft dus wel ergens een magisch beroep – anders zouden de schippers het ook niet blijven doen. Toch?”